مراحل اقامه دعاوی در دادگستری

مراحل اقامه دعاوی در دادگستری

چنان چه خواسته باشیم رسیدگی به اختلافات جهت حل و فصل در دادگستری اقامه نماییم در وهله ی اول دعاویی را به دو دسته تقسیم می نماییم ؛

1- دعاویی کیفری 2- دعاویی حقوقی که مراحل هر کدام را به صورت جداگانه بررسی می نماییم.

الف- دعاوی کیفری : هرگاه در جامعه جرمی ارتکاب یابد این جرم دارای 2 جنبه می باشد:

1- جنبه عمومی جرم که دادستان به عنوان نماینده مدعی العموم مکلف است که از منافع جامعه حمایت نماید و از لطمه ها و آسیب های مادی و معنوی که ممکن است در اثر ارتکاب جرم به جامعه وارد شود جلوگیری و دفاع نماید لذا پس از ارتکاب جرم دادسرای عمومی و انقلاب که در راس آن دادستان می باشد شروع به رسیدگی می نماید که پس از ثبوت جرم در دادسرا قرار مجرمیت صادر و از طریق کیفر خواست از محاکم تقاضای کیفر برای شخص مجرم می نماید .

پس از صدور کیفر خواست پرونده حسب صلاحیت محاکم در دادگاههای عمومی و جزایی یا کیفری استان ارجاع و دادگاه مربوطه رسیدگی و انشاء رای می نماید که ظرف 20 روز از تاریخ ابلاغ رای قابل تجدیدنظر خواهی در محاکم تجدیدنظر حسب مورد می باشد.

قابل ذکر است مهلت تجدیدنظر خواهی برای افراد مقیم خارج از ایران 2 ماه از تاریخ ابلاغ رای می باشد.

پس از قطعی شدن حکم دادگاه حسب مورد در محاکم تجدیدنظر یا به علت عدم اعتراض حکم دادگاه بدوی قطعی شده باشد پرونده حهت اجرای حکم به اجرای احکام کیفری ارسال تا در این خصوص اقدام گردد.

به صورت کلی مراحل رسیدگی به پرونده های کیفری به شرح ذیل است :

1- ارتکاب جرم

2- شکایت شاکی � تعقیب دادسرا

3- انجام تحقیقات مقدماتی در دادسرا

4- صدور قرار مجرمیت و کیفر خواست

5- رسیدگی در دادگاه

6- واخواهی

7- تجدیدنظر خواهی در محاکم تجدیدنظر حسب مورد

8- فرجام خواهی

9- اجرای حکم

 

 

 

 

ب - دعاوی حقوقی : دعاویی حقوقی مستقیماٌ در محاکم دادگستری مطرح می شود و دیگر نیازی نیست که به دادسرای عمومی و انقلاب مراجعه کرد بلکه بدواٌ در دادگاه مطرح و مورد رسیدگی قرار می گیرد .

دعاویی حقوقی با تقدیم دادخواست به دادگاه شروع و بایستی خواسته را به صورت منجز و آشکار در برگه چاپی دادخواست نوشته شود که جهت ارجاع به شعب به دفتر شعبه اول دادگستری مراجعه که حسب مورد اگر پرونده در صلاحیت شوراهای حل اختلاف باشد به شور ها ارجاع والا به محاکم حقوقی ارجاع که مورد رسیدگی قرار گیرد .

نکته : پس از تنظیم دادخواست و باطل نمودن تمبر، دادخواست را به دفتر ثبت کل جهت ثبت رایانه ای برده و پس از ثبت حسب مورد به شورا یا شعب حقوقی مراجعه و پرونده را تسلیم می نماییم.

- مدیر دفتر دادگاه پس از ثبت پرونده بایستی فوراٌ پرونده را جهت تعیین وقت رسیدگی به نظر دادگاه می رساند که پس از دستور تعیین وقت رسیدگی پرونده جهت ارسال ابلاغ اوراق قضایی به دفتر عودت داده می شود.

پس از انشاء رای حکم دادگاه به طرفین ابلاغ که از تاریخ ابلاغ به مدت 20 روز می توانند در محاکم تجدیدنظر تقاضای تجدیدنظر خواهی می نمایند.

نکته : چنان چه حکم داگاه غیابی صادر شده باشد محکوم علیه غیابی می تواند درخوست واخواهی نماید.

چند نکته :

1-مهلت واخواهی برای ایرانیان مقیم خارج 2 ماه از تاریخ ابلاغ است .

2- بعد از اتمام مهلت واخواهی مهلت تجدیدنظر شروع خواهد شد.

3- چنان چه حکم قطعی گردیده باشد و حکم صادره ظرف قانون و شرع مقدس باشد می توان تقاضای فرجام خواهی نماید.

4-بعد از قطعی شدن حکم دادگاه پرونده جهت اجرای حکم به اجرای احکام حقوقی ارسال می گردد.

به طور کلی مراحل رسیدگی ه یک دعوای حقوقی به شرح ذیل است :

1- تقدیم دادخواست به دادگاه

2- باطل نمودن تمبر و پرداخت هزینه دادرسی

3- ثبت پرونده و ارجاع آن به شورا یا شعب حسب مورد

4- ثبت پرونده در دفتر دادگاه و تعیین وقت رسیدگی

5- جلسات دادرسی و حل و فصل اختلاف

6- انشاء رای (حکم � قرار )

7- واخواهی

8- تجدیدنظر خواهی

9- فرجام خواهی

10 � اجرای حکم

یکی از وظایف اصلی حکومت تامین آزادیهای فردی می باشد که با وضع قوانین و مقررات مناسب مانع تعرض دیگران به حقوق و آزادیهای شخصی می شود . در اصل 22 قانون اساسی آمده است : ( حیثیت ، جان ، مال ، حقوق ، مسکن و شغل اشخاص از تعرض مصون است مگر در مواردی که قانون تجویز کند .) عبارت آخر اصل 22 حکایت از جواز تعرض به آزادیهای فردی را دارد اما نه خودسرانه بلکه در چارچوب قانون و تعریف شده الف - افرادي كه قصد طرح دعواي حقوقي را دارند بايد ابتدا: 1- با مراجعه به دايره فروش تمبر واقع در طبقه همكف ساختمان دادگستري استان فرم دادخواست چاپي مخصوص يا اظهار نامه يا برگ استشهاديه محلي مخصوص گواهي انحصار وراثت را دريافت داشته و پس از تكميل آن در خارج از دادگستري ، مجدداً به دايره فروش تمبر مراجعه و پس از الصاق و ابطال تمبر قانوني (هزينه دادرسي) به دفتر قائم مقام دادگستري واقع در طبقه سوم ساختمان دادگستري استان جهت برابر با اصل نمودن فتوكپي هاي پيوست دادخواست خود و ارجاع به شعب دادگاه ، مراجعه نمايند. 2- پس از ارجاع پرونده به دادگاه دادخواست و ضمائم در اختيار خود متقاضي قرار مي گيرد تا جهت ثبت دادخواست به واحد رايانه واقع در طبقه دوم ساختمان مراجعه نمايد. 3- پس از ثبت در رايانه ، مجدداُ دادخواست و ضمائم آن در اختيار متقاضي قرار داده مي شود تا شخصاً آن را به شعبه مرجوع اليه تحويل داده و شماره ثبت يا رسيد آنرا دريافت مي دارد. ب- افرادي كه قصد طرح شكايت كيفري را دارند: شكايت كيفري خد را با ذكر مشخصات و آدرس كامل و دقيق خود و متشاكي در روي برگه هاي معمولي با عنوان رياست مجتمع قضائي نوشته و پس از ورود به ساختمان مجتمع قضايي واقع در بلوار شهيد مطهري بعد از مصلي قدس و دفتر امام جمعه به قسمت دايره فروش تمبر مراجعه و پس از الصاق و ابطال تمبرقانوني آنرا به اتاق رئيس مجتمع واقع در طبقه همكف ساختمان مجتمع قضائي برده و پس از ارجاع به كلانتري ها يا ساير مراجع انتظامي يا شعب دادگاه در اختيار متقاضي قرار داده مي شود تا شخصاً آنرا به واحد مرجوع اليه برده و موضوع را پيگيري نمايد . ج � افرادي كه قصد دريافت گواهي عدم سوء پيشينه كيفري را دارند: بايستي با تنظيم تقاضانامه برروي برگه هاي معمولي ، و منضم نمودن دوقطعه عكس و يكبرگ فتوكپي صفحه اول شناسنامه به طبقه سوم ساختمان دادگستري اتاق دفتر قائم مقام دادگستري استان مراجعه و پس از ثبت در دفتر در اختيار متقاضي قرار گرفته تا به اداره تشخيص هويت نيروي انتظامي برده و پس از انجام انگشت نگاري پاسخ را شخصاً دريافت داشته و مجدداً بدفتر قائم مقام دادگستري استان مراجعه نموده و گواهي عدم سوء پيشينه كيفري خود را در صورت عدم وجود سابقه كيفري دريافت دارد. وظايف محوله به دايره فروش تمبر : 1- دريافت هزينه هاي مربوط به موارد زير طبق تعرفه هاي موجود به صورت الصاق تمبر معمولي يا ماشيني الف : هزينه برابر با اصل اوراق ب : هزينه صدور گواهي هاي مختلف از شعبات دادگستري ج : هزينه صدور گواهي عدم سوء پيشينه ي كيفري د: هزينه گواهي امضا مترجم ه : هزينه مربوط به ابلاغ اوراق مختلف 2- در اختيار گذاشتن اوراق دادخواست ، اظهارنامه و استشهاديه گواهي حصر وراثت به مشتريان 3- دريافت هزينه هاي مربوط به دادرسي در مراحل بدوي � تجديد نظر � اعاده دادرسي � اعتراض به ديوان عالي كشور برابر تعرفه هاي موجود به صورت نقد يا طي فيش بانكي 4- دريافت هزينه مربوط به تمبر مالياتي قراردادها ي وكالت به صورت نقد ، الصاق تمبر مالياتي يا طي فيش بانكي 5- دريافت نقدي مهم كانون وكلا و صندوق حمايت كارگشايان دادگستري و حواله وجوه مربوطه در پايان هرماه به حسابهاي مربوطه در تهران 6- وازير وجوه نقدي دريافتي از مشتريان به حسابهاي مربوطه به شرح زير: الف: واريز وجوه مربوط به نقش تمبر ماشيني به حساب 97156 در پايان هر روز ب: واريز وجوه دريافتي از محل فروش تمبر دادگستري به حساب 96871 در پايان هرماه پ: واريز وجوه دريافتي از محل الصاق تمبر مالياتي به حساب 96775 در پايان هرماه 7- دريافت و ثبت ماشيني فيشهاي بانكي واريز شده به حساب 97156 مربوط به هزينه هاي دادرسي و ثبت فيشها در دفتر مربوطه و بايگاني فيشها به مدت يك ماه و سپس تحويل به اداره امور مالي در پايان هرماه دريافت فيش هاي بانكي واريز شده به حساب 96871 مربوط به هزينه دادرسي و تأييد مبالغ واريز شده پشت اوراق دادخواست و دسته بندي فيش هاي مربوطه و تحويل آنها به اداره امور مالي در پايان هرماه پاسخگويي به حوره هاي مختلف مالياتي اداره محترم دارايي در مورد ميزان فعاليت سالانه وكلاي محترم دادگستري دريافت هزينه ارائه ي دادخواست به ديوان عدالت اداري برابر تعرفه هاي موجود